Rijden met de caravan

Veilig op pad gaan met een caravan is belangrijk. Check daarom of er een goede afstemming is tussen de auto en de caravan. Zorg bijvoorbeeld voor een juiste belading van de caravan, maar ook van de trekauto. Vergeet ook niet om de kogeldruk te checken. Deze moet niet te licht, en zeker niet te zwaar zijn.

Snel naar:
Voorbereiding rijden met de caravan | Onderweg met de caravan | Alle informatie over caravans

 

Controleren en vervangen van caravan- en camperbanden

Bandenspanning, leeftijd en draagvermogen: zo lees je een caravan- of camperband

De banden van je caravan of camper verdienen alle aandacht, ook al rij je er maar een paar weken per jaar mee. Welke band heb je precies nodig voor een caravan of camper? Hoe weet je wanneer je de band moet vervangen en hoe doe je dat?

Banden controleren

Draagvermogen

Om ‘bandentaal’ voor iedereen begrijpelijk te maken, beginnen we bij het draagvermogen, ook wel loadindex genoemd. Dit getal geeft aan hoeveel gewicht de band mag hebben. Achter de maataanduiding (bv. 185/R14) staat een getal dat de loadindex weergeeft. Het getal 91 in de illustratie hierboven staat voor 615 kilo draagvermogen, het getal 100 staat voor 800 kilo. De stappen tussen opeenvolgende getallen worden groter naarmate het getal oploopt. Googel op ‘loadindex’ voor een volledige lijst. De R betekent dat de band een radiaalconstructie heeft; stalen koordlagen lopen haaks op de band en geven een beter rijgedrag.

Lees hier alles over gewicht en laadvermogen van de caravan.

Leeftijd

Op de zijkant van een band staat de Amerikaanse DOT (Department of Transportation) aanduiding. De viercijferige code toont met de eerste cijfers de productieweek, de laatste twee zijn het productiejaar. Dus DOT code 4120 betekent dat de banden geproduceerd zijn in week 41 van het jaar 2020. Banden die tot twee jaar na die productiedatum zijn aangeschaft, kunnen als nieuw worden beschouwd. De opslag in bandenmagazijnen is zodanig zorgvuldig dat banden daar niet verouderen.

Bandenspanning

Een juiste bandenspanning is noodzakelijk. Te weinig lucht in de band vermindert het draagvermogen, te veel lucht gaat ten koste van het comfort. Voor de juiste bandenspanning moet je kijken naar het draagvermogen bij de referentiespanning. Voor versterkte banden (reinforced) en C-banden ligt dat tussen de 3,0 en 5 bar, voor CP-banden is 5,5 bar nodig. Vraag de dealer of kijk in het instructieboekje wat voor jouw banden geldt. De bandenindustrie adviseert om vanaf 4,5 bar versterkte (stalen) ventielen te gebruiken.

Als je de camper of caravan uit de stalling haalt, kan het zijn dat de banden ietwat zijn afgeplat door het lange stilstaan. Bij campers voel je dat meteen aan het rijgedrag, bij caravans is dat minder eenduidig. Verhoog in elk geval voor het stallen de bandenspanning met minimaal 0,5 bar. Toch wat gehobbel na de stalling? De meeste banden zullen tijdens het rijden opwarmen en hun oorspronkelijke vorm weer aannemen.

Onbalans en uitlijning

Als banden niet goed zijn uitgebalanceerd of uitgelijnd, kan dat trillingen veroorzaken door onbalans. Die trillingen kunnen overmatige slijtage aan het onderstel en de opbouw (meubilair) tot gevolg kan hebben. Ons advies: laat bij een onderhoudsbeurt de banden controleren op onbalans en uitlijning.

Vragen over het controleren van je banden? Stel ze online een ANWB-expert. De ANWB-experts zijn ook aanwezig op het ANWB Kampeerweekend op 13 t/m 15 mei.

Banden vervangen

Wanneer een band vervangen

Jarenlang, en in het verleden ook door de ANWB, is voor caravanbanden een vervangingsinterval van zes jaar geadviseerd. Vanwege voortschrijdend inzicht en nieuwe productiemethoden van banden is het ANWB-standpunt inmiddels aangepast. Het advies is nu: ga niet op basis van alleen de leeftijd vervangen, maar laat de banden na hun zesde gebruiksjaar periodiek door een specialist intensief op schade door veroudering controleren. Omdat onzichtbare (ouderdoms)schade nooit uit te sluiten is, is preventieve vervanging na bijvoorbeeld tien jaar aan te raden. Uiteraard is vervanging wettelijk verplicht wanneer de minimale profieldiepte van 1,6 mm is bereikt.

Let op: sommige verzekeringsmaatschappijen eisen bij de caravanverzekering dat de banden na zes jaar worden vervangen.

Caravanwiel verwisselen

Hoe verwissel je een caravanwiel met een reservewiel als je pech hebt langs de weg? 

 

Soorten caravan- en camperbanden

C-banden

C-banden (Commercial-banden) zijn ontwikkeld voor bedrijfswagens maar zijn ook prima geschikt voor lichtere campers en caravans. Deze banden hebben stuggere zijkanten (wangen) dan gewone banden en dat geeft stabieler rijgedrag in combinatie met een groter draagvermogen.

CP-banden

De nog stuggere CP-banden (Camping Pneu-banden) zijn speciaal ontwikkeld voor campers. Ze zijn voorzien van een sterk karkas zodat ze zwaarder kunnen worden belast en ze zijn minder gevoelig voor vervorming tijdens lang stilstaan (in de stalling). Je herkent een C- of CP-band als die letters achter de maataanduiding staan op de band.

Winterbanden voor campers

In veel Europese landen zijn bij winterse omstandigheden – sneeuw en gladheid – winterbanden verplicht. In sommige landen geldt dat zelfs voor een hele kalenderperiode.

Bekijk alle informatie over de winterbandenplicht per land

Vierseizoensbanden voor campers

Een andere optie is het gebruik van vierseizoenenbanden. Tegenwoordig moeten deze, om ook door te kunnen gaan als winterband, zijn voorzien van het 3PMSF-symbool:;een bergtop met sneeuwvlok (zie illustratie). Alleen M&S-tekens (mud & snow) op de band zijn niet meer voldoende, mits de gebruiker kan aantonen dat de banden zijn aangeschaft vóór 1 januari 2018. Neem dus de aankoopbon mee op vakantie. Vanaf 2024 vervalt die uitzondering voor oudere banden.

Na het lezen van dit artikel nog steeds vragen over caravan- of camperbanden? Stel je vraag aan een ANWB-expert.

 

 

Vuistregel voor gewichtsverhouding: de 75%-regel

Een goede gewichtsverhouding tussen auto en caravan is essentieel voor een goede wegligging. De auto-caravan-combinatie is stabieler als de auto zwaarder is dan de caravan. De ANWB adviseert daarom de 75%-regel: belaad de caravan tot maximaal 75% van het gewicht van de beladen auto (=gewicht auto + 300 à 325 kg voor twee volwassenen, twee kinderen en bagage). De wettelijk toegestane maximale gewichten vind je op de kentekenbewijzen van caravan en auto. In artikel 5.18.18 Regeling voertuigen staat wat een auto volgens de wet maximaal mag trekken. 

Maximaal laadvermogen van de caravan

Hoeveel bagage mee mag in de caravan, ligt aan het laadvermogen. Een caravan mag niet meer wegen dan de 'toegestane maximum massa'. Dat is het totale gewicht van de caravan, inclusief bagage, brandstof, etc. Je vindt deze 'toegestane max. massa' op de kentekencard van de caravan. 

Het echte rijklare gewicht van de caravan

Je vindt het gewicht van de caravan op de kentekencard bij 'massa rijklaar'. Dat is het gewicht van de onbeladen caravan inclusief vloeistoffen: klaar om weg te rijden. Maar dat gewicht klopt vaak niet met de praktijk. Dat komt omdat er is uitgegaan van de basisuitvoering van jouw caravan, dus zonder al die luxe extra's die je erbij hebt besteld of zijn toegevoegd door de vorige eigenaar als je een tweedehands caravan hebt gekocht. Het echte 'rijklare' gewicht kan daardoor flink wat hoger zijn, soms wel tot 100 kilo. Dat betekent dat er veel minder aan bagage mee mag dan je had gedacht. De toegestane maximum massa is nou eenmaal een wettelijke grens.

Gebruik de weegbrug

De enige manier om achter het precieze gewicht van jouw caravan te komen, is door de onbeladen caravan te wegen op een geijkte weegbrug. Zo weet je hoeveel laadvermogen er overblijft. Toch is het vaak handiger om de caravan in volledige vakantiebepakking te wegen: dan weet je wat er eventueel nog uit moet. Zelf wegen kan natuurlijk ook. Hou er wel rekening mee dat de weegplaten die je bij een kampeerwinkel koopt, niet allemaal even nauwkeurig zijn.

De risico's van te zwaar beladen

Als je de caravan (of de auto) te zwaar belaadt, kan er niet alleen schade ontstaan aan bijvoorbeeld vering en het chassis, maar je beïnvloedt ook het weggedrag van de auto-caravan-combinatie. De caravan kan gaan slingeren, de remweg wordt langer en het wordt moeilijker om de combinatie onder controle te houden bij een noodsituatie. Daarom wordt er flink gecontroleerd - en bekeurd - op te zwaar beladen auto's en caravans, vooral in vakantieperiodes. Het is dus erg belangrijk te weten hoeveel gewicht je mee kunt nemen in jouw auto en caravan en daar niet overheen te gaan.

Maximaal laadvermogen van de auto

Om te weten wat het laadvermogen is van jouw auto, heb je de kentekencard van je auto nodig. Daarop staan drie gewichten: de 'technische max. massa', de 'toegestane max. massa' en de 'massa rijklaar' (zie afbeelding hieronder). Het laadvermogen is het verschil tussen de 'toegestane max. massa' en de 'massa rijklaar'. Dus trek die twee gewichten van elkaar af en je houdt het laadvermogen over. In dit geval: 1.875 kg min 1.420 kg = 455 kg.

Het beschikbare laadvermogen berekenen

Om vervolgens te bepalen hoeveel gewicht er in jouw situatie mee mag, gebruik je een eenvoudig rekensommetje: laadvermogen min het gewicht van de andere inzittenden (de bestuurder is immers al meegenomen in de 'massa rijklaar') min de kogeldruk = beschikbare laadvermogen. In dit geval: 455 kg min het gewicht van alle andere passagiers, min de kogeldruk (van ca. 50 kg). Zorg er hoe dan ook voor dat je niet over de toegestane maximum massa van de auto gaat.

Wat mogen auto en caravan samen wegen?

Daarnaast geven autofabrikanten een 'treinmassa' op; dat is wat de auto (toegestane maximale massa) en de caravan (toegestane maximale massa) samen mogen wegen. Ook daar mag je niet overheen. Wat je auto maximaal aan gewicht mag trekken, staat op je kentekencard of tik je kenteken in op de kentekencheck van de RDW. 

Een combinatie besturen met rijbewijs B?

In artikel 15 Reglement rijbewijzen staat dat er niet gereden mag worden met een rijbewijs B als de combinatie auto + aanhanger zwaarder is dan 3500 kg. Als het totale gewicht van de aanhangwagen en trekkende auto meer dan 3500 kg is dan heb je een B+ of een BE-rijbewijs nodig. 

 

 

Caravanspiegels

Wie met een caravan achter de auto rijdt, heeft caravanspiegels nodig. Waar moet je op letten als je spiegels koopt voor je caravan? Welke caravanspiegels passen het beste op jouw auto? Hoe stel je ze goed af?  

Verplicht

Iedere auto moet een binnenspiegel en een linkerbuitenspiegel hebben. Een rechterbuitenspiegel is verplicht, als je het wegdek op 60 m achter de auto niet kunt overzien. Ook voor het rijden met een aanhanger stelt de wet eisen aan gezichtsveld. Voldoet je autocaravancombinatie met de gewone spiegels niet aan de eisen, dan heb je hulpspiegels nodig. Bij vouwwagens zijn ze meestal niet nodig, bij caravans wel.

Montage en afstellen

Let er bij aankoop op dat de spiegels goed verstelbaar zijn en dat je ze stevig kunt vastzetten. Eenvoudige montage is mooi meegenomen.

Gemonteerd op de auto moet de afstand tussen het hart van de beide hulpspiegelglazen minimaal gelijk zijn aan de breedte van de caravan. Bij de meeste caravanspiegels is dat vrij eenvoudig te meten als je de portierramen opent. De breedte van de caravan staat vermeld op het registratiebewijs.

Soorten

• Bolle caravanspiegels hebben de voorkeur. Bolle spiegels vervormen weliswaar (het achteropkomend verkeer lijkt verder weg) maar ze bieden wel het meeste zicht.
• Spatbordspiegels zijn gemakkelijk te plaatsen maar komen steeds minder voor. Moderne auto’s hebben zodanige nauwe overgangen tussen de carrosseriedelen dat deze spiegels meestal niet goed passen.
• Opzetspiegels zijn snel en eenvoudig te monteren. Ze zijn compact en vanuit de auto te verstellen. Let er wel op dat de autospiegels voldoende veerspanning hebben zodat ze met een hulpspiegel niet inklappen tijdens hogere snelheden of veel wind. Een spanbandje om de spiegel en met een zuignap op het spatbord, kan ze op hun plek te houden.

Grote spiegels

Op bestelwagens, SUV’s en andere auto’s met grote spiegels, passen hulpspiegels met magneetplaten en/of een zuignap.

 

 

Remmen van de caravan

Om ongeremd met de caravan op weg te kunnen gaan, is het wel noodzakelijk dat de remmen perfect functioneren. Wij geven je daarom alvast enkele tips als je toch in de problemen komt.

Voel je een schok?

Voel je een schok bij het oplopen of het lossen van de oplooprem? Dan is er iets mis. Vaak moet de oploopdemper dan vervangen worden. Dit onderdeel zit in het oploopmechanisme van het koppelingshuis.

'Strekken' tegen oververhitting

Tijdens lange, steile afdalingen kunnen de remmen van de caravan oververhit raken. Dit komt doordat de caravan tegen de trekauto duwt en zo de oplooprem bedient. Het enige wat je daartegen kunt doen is rustig rijden, regelmatig pauzeren en waar mogelijk de combinatie even ‘strekken’. Dat doe je door eerst even stevig af te remmen om daarna (in een lage versnelling) even te accelereren.

Terugrijautomaat

Wanneer de auto achteruitrijdt, wordt de oplooprem ingedrukt. Daardoor treedt de caravanrem in werking. De remkracht neemt toe naarmate de caravanwielen meer rolweerstand (helling, ongelijk terrein) ondervinden. Zonder terugrijautomaat – standaard aanwezig in elk modern remsysteem – kun je op een gegeven moment niet meer achteruitrijden.

Krakende stabilisatorkoppeling

Misschien ken je het wel: na verloop van tijd komt er bij elke bocht een luid kreunend geluid uit de stabilisator. Dit verschijnsel kennen we al zo lang ze op de markt zijn. Inspanningen van AL-KO om het kraken met andere wrijvingselementen tegen te gaan, leiden helaas niet altijd tot het gewenste effect. Je hoort weleens dat het gladschuren van de kogel zou helpen. Ook het reinigen, vervangen of bevochtigen van de wrijvingselementjes helpt, al is het soms maar tijdelijk. De stabilisatorkoppeling bewijst zijn nut alleen op hogere snelheid en het kraken doet zich vooral voor in scherpe bochten. Je kunt overwegen de stabilisator uit te schakelen zodra je de autosnelweg verlaat.

Anti-slingersystemen

Vreemd genoeg wijst de praktijk uit dat slingerende caravans maar al te vaak voorzien zijn van een stabilisatorkoppeling. Daarom komen er gaandeweg meer middelen op de markt die de bestuurder waarschuwen als het mis dreigt te gaan. Een nadeel van de stabilisator is namelijk dat die de waarschuwingsfase bekort.
Zo kennen we inmiddels het LEAS-systeem, dat de caravanrem activeert zodra het slingeren te hevig wordt. Het ATC van AL-KO activeert de caravanrem als de caravan in een gevaarlijke ‘slinger’ dreigt te komen. Toch moet de automobilist het gaspedaal loslaten om het naderende onheil alsnog af te wenden. Heeft een auto ESP, dan zou dit ATC weleens overbodig kunnen maken. Elektronica laten de auto namelijk remmen als hij (door een slingerende caravan) uit balans wordt gebracht.

Koppeling

De stabilisatorkoppeling kennen we in verschillende uitvoeringen. Tot de bekendste behoren de AKS 1300 en 2000/2004/3004 van AL-KO, de Westfalia SSK en de WS 3000 van Winterhoff. In grote lijnen werken ze volgens hetzelfde principe: twee of vier wrijvingselementjes omklemmen de trekhaakkogel. Dit zorgt ervoor dat de koppeling van de caravan weerstand ondervindt bij de scharnierende bewegingen om de trekhaakkogel. Zo worden de bewegingen van de caravan ten opzichte van de auto enigszins ‘gedempt’. Voorwaarde is dat de kogel schoon is.

Hulpkoppeling en breekkabel

De term hulpkoppeling is wat verwarrend. In de praktijk worden er namelijk twee dingen mee aangeduid: de voor het handrembreekkabeltje bestemde klem op de kogelstang, maar ook de (wettelijk voorgeschreven!) kabel of ketting waarmee een ongeremde aanhangwagen moet zijn uitgerust. De taak van de handrembreekkabel is de caravanrem activeren, mocht de caravan tijdens het rijden losraken van de auto. Vlak voordat ook die verbinding wordt verbroken, trekt de kabel de handrem van de caravan aan. De caravan zal daardoor snel(ler) vaart minderen en een kleiner risico voor het overige verkeer vormen. De ‘losraakbeveiliging’ van een ongeremde aanhanger (max. 750 kilogram) bestaat uit een vlak bij de koppeling aangebrachte kabel of ketting. Deze moet de functie van de koppeling overnemen als de aanhanger onverhoopt los zou raken van de auto.

 

 

Alles over kogeldruk van de caravan

Als je graag met de caravan op vakantie gaat, krijg je vanzelf te maken met de term kogeldruk. Maar wat is kogeldruk precies en waarom is die zo belangrijk? Wat zijn de risico's van te hoge en te lage kogeldruk en hoe pas je dat aan?

Wat is kogeldruk?

Kogeldruk is de (naar beneden gerichte) kracht waarmee de caravan, via de koppeling, op de trekhaak van de auto rust. De fabrikant van de caravan, auto en trekhaak geeft de maximale kogeldruk (uitgedrukt in kilogram) ervan aan. Daar mag je dus niet overheen. Het is belangrijk dat je je aan dit maximum houdt, omdat de kogeldruk bepalend is voor de wegligging van de auto-caravan-combinatie. Je beïnvloedt de kogeldruk door hoe je de caravan belaadt. Hou daarbij rekening met het maximale laadvermogen van je caravan.

Zo meet je de kogeldruk

 

Je kunt de kogeldruk meten met speciale kogeldrukmeters, maar het kan ook met een gewone personenweegschaal. Zorg er hoe dan ook voor dat de caravan tijdens de meting horizontaal (waterpas) staat. Meten met een weegschaal doe je zo:

• Leg een plank op de weegschaal om de kracht over een groter oppervlak te verdelen.
• Zet daarna een stuk hout rechtop tussen de koppeling en het plankje en laat de caravan daarop steunen.

De ideale kogeldruk

Zowel je auto, trekhaak als caravan hebben elk een maximale kogeldruk. Je vindt deze waarden in het instructieboekje, de bijgeleverde papieren en op de typeplaatjes. Omdat het om drie verschillende waarden gaat (die van auto, trekhaak en caravan), moet je rekening houden met de laagste kogeldruk van die drie: daar mag je niet overheen. In de praktijk ligt de ideale kogeldruk voor de meeste combinaties tussen de 50 en 75 kg.

Praktijkvoorbeeld:

• Auto: maximale kogeldruk = 75 kg (instructieboekje)
• Trekhaak: maximale kogeldruk = 100 kg (S-waarde typeplaatje)
• Caravan: maximale kogeldruk = 150 kg (typeplaatje)

De auto heeft in dit geval de laagste maximale kogeldruk van de drie, dus bij deze auto-caravan-combinatie is de maximale kogeldruk 75 kg.

Te lage kogeldruk?

 

Als de kogeldruk te laag is, leunt de caravan niet genoeg op de trekhaak van de auto. Dat is niet goed voor de stabiliteit van de combinatie. De caravan kan hierdoor gaan slingeren bij zijwind en inhalende vrachtauto's, en dat is erg gevaarlijk.

Te lage kogeldruk aanpassen

Verhoog de kogeldruk door de bagage in de caravan wat naar voren te verplaatsen. Los dit niet op door het overgewicht achterin te compenseren met meer bagage (in de disselkast) aan de voorkant. Dan heb je misschien wel de juiste kogeldruk, maar omdat er dan veel gewicht ver van het midden van de caravan vandaan ligt, wordt de caravan juist instabieler. Probeer het zwaartepunt van de caravan zoveel mogelijk in het midden te houden, rond de as.

Te hoge kogeldruk?

Als de kogeldruk te hoog is, zakt de achterkant van de auto te ver in en heeft de auto daardoor minder grip aan de voorkant. De slechte wegligging geldt voor zowel auto als caravan. Ook kan de auto bij drempels en hobbels aan de achterkant schade oplopen.

Te hoge kogeldruk aanpassen

Te hoge kogeldruk pas je aan door bagage voorin de caravan meer naar het midden te verplaatsen, naar de as. Is de kogeldruk nog steeds te hoog? Misschien kan het reservewiel van de caravan onder de caravan, of in de auto. Je kunt het gewicht voorin de caravan ook verlagen door te kiezen voor lichtgewicht (kunststof)gasflessen. Verlaag de druk niet door de gasflessen van hun veilige plek te halen.